سیستم تصفیه فاضلاب ساختمان سپتیک تانک

صفر تا صد مکانیزم و عملکرد سیستم سپتیک تانک بتنی

در آموزش های قبلی به بررسی چاه جذبی به عنوان سیستم فاضلاب برای ساختمان پرداختیم .
نوع دیگری از سیستم فاضلاب به نام سیستم سپتیک وجود دارد. دقت داشته که در انتخاب نوع چاه (جذبی یا سپتیک ). باید شرایط محیط ، نوع خاک منطقه و میزان فاصله سفره های آب زیر زمینی تا سطح و سیار عوامل را در نظر گرفت. مثلا در شهرهای شمالی کشورمان که سفره های آب زیرزمینی با سطح زمین فاصله کمی دارند امکان اجرای چاه جذبی وجود ندارد و به جای آن از سپتیک استفاده می گردد.

در مجموع می توان گفت در مناطقی که خاک آن به میزان کافی شن و ماسه یا خرده سنگ داشته باشد. از چاه جذبی و در مناطقی که خاک آن حاوی رسی فراوان با خاصیت باتلاقی بوده یا سطح آب زیرزمینی بالا باشد. ( در صورت عدم وجود سیستم فاضلاب شهری از سپتیک ( مخزن ) استفاده می گردد.

چاه سپتیک

چاه سپتیک به چاهی گفته می شود که از آن برای انبار کردن فاضلاب استفاده می شود.
چاههای سپتیک از مصالح نفوذناپذیر و مواد مقاوم در برابر خوردگی از جمله بتن یا مصالح ساختمانی یا پلی اتیلن و مواد پلیمری و غیره ساخته شده و امکان نفوذ آب در آن وجود ندارد .

وظیفه چاه سپتیک حفظ و نگهداری فاضلاب و عدم اجازه نشت از آن یا به آن توسط محیط اطراف بوده و این چاه ها ( چاه سپتیک ) می بایست در دوره های کوتاه و مشخص ( پس از پر شدن مخزن آن ) توسط تانکرها یا دستگاه های مخصوص تخلیه گردند. البته دقت شود که هنگام خالی کردن، نباید تمام مواد لجنی را بیرون آورد زیرا وجود ته مانده های لجن عملکرد این سیستم را بهبود می بخشد.

مکانیزم عملکرد سیستم فاضلاب سپتیک :

ابتدا فاضلاب از طریق لوله ورودی وارد بخش اول سپتیک تانک می شود. این بخش که توسط یک دیواره جدا کننده از بخش دوم مخزن جدا شده است. حجمی تقریبا معادل دو سوم از کل حجم سپتیک تانک را شامل می شود. با ورود فاضلاب به این بخش مواد معلق و ذرات خارجی به سبب وزن بیشتر خود به سمت پایین پایین حرکت کرده و در کف مخزن ته نشین می شوند. روغن و چربی ها نیز به دلیل اینکه دارای وزن مخصوص کمتری نسبت به فاضلاب هستند. به سمت بالا حرکت نموده و بر روی سطح شناور می مانند.

تجمع مواد ته نشین شده کف مخزن باعث ایجاد توده ای از لجن شده. و میکروارگانیسم ها و باکتری های بی هوازی در آن تکثیر یافته و رشد می کنند .

واکنش های بیولوژیکی در چاه سپتیک تانک

واکنش های بیولوژیکی که در جریان تکثیر و رشد آن اتفاق می افتد باعث می شود که مواد آلی آلاینده تجزیه شده و فاضلاب تصفيه گردد.

انجام این واکنش ها همچنین تبديل حجم قابل توجهی از لجن به بیوگاز و کاهش حجم لجن می شود .
بیوگاز تولید که عمدتا متان است از طریق خروج بیوگاز ( ونت تعبیه شده برای خروج بیوگاز) از سپتیک تانک خارج می شود.
در ادامه پساب بخش اول با عبور از مسیر ارتباطی تعبیه شده در دیوار جداکننده ، وارد بخش دوم سپتیک تانک می گردد.
در این بخش ذرات بسیار ریز چربی و روغنی که در فاضلاب باقی مانده است بر روی سطح شناور می گردند.
نهایتا پساب زلال شده از طریق لوله خروجی از سپتیک تانک خارج می شود.

در واقع پساب خروجی در این روش ، تا حد ممکن قبل از خروج تصفیه شده است. به طور کلی می توان گفت که باردهی تصفیه فاضلاب توسط مخزن سپتیک متوسط است. این تصفیه ناقص تنها موجب می شود که دفع فاضلاب به زمین آسان تر در انجام گرفته و دفع آن به منابع طبیعی آب در روی زمین، زیان کمتری را به محیط زیست وارد سازد و در هر صورت دارای معایب یک تصفیه ناقص است .

انواع سپتیک تانک بر اساس بخش بندی داخلی :

چاه سپتیک به دو نوع یک بخشی یا چند بخشی تقسیم می شود و هرکدام استفاده خاصی دارد.
این تقسیم بندی بر اساس بخش بندی داخلی چاه سپتیک بوده به گونه ای که اگر چاه سپتیک یک بخشی باشد لازم است با استفاده از دیوارهای کوتاه به عنوان موج گیر سرعت حرکت فاضلاب در آن را کاهش داده تا امکان جدا شدن آب از مواد معلق در فاضلاب ایجاد گردد که به مرور زمان فضولات بصورت لجن در کف مخزن جمع خواهند شد و بعد از مدتی باید آنها را تخلیه کرد.
در چاه سپتیک چند بخشی ، با ایجاد دو یا چند اتاقک بهم مرتبط امکان جداسازی آب از فضولات و جمع آوری فضولات در اتاقکهای ابتدایی را فراهم می کنند.

سیستم فاضلاب سپتیک تانک :

1- سیستم ورودی فاضلاب شامل لوله ورودی به سپتیک
2- مخزن اولیه سپتیک تانک که بیشترین حجم سپتیک تانک را به خود اختصاص داده است و معمولا بین 60 الی 70 درصد از حجم کل سپتیک تانک مربوط به این بخش می باشد.
3- مخزن زلال سازی که این مخزن تقریبا 30 الی 40 درصد (عموما 30 درصد ) کل سپتیک تانک را شامل می شود و در آن فاضلاب عاری از مواد قابل ته نشینی تجمع می یابد.
4- دیواره جدا کننده که باعث جلوگیری از ورود لجن و چربی و روغن های شناور به مخزن زلال سازی می شود.
5- ونت تخلیه گاز متان که از طریق این مجرا گازهای تولید شده ناشی از فرآیند بی هوازی تصفیه فاضلاب که عمدتاً شامل متان است از سپتیک تانک خارج می گردند.
6- سیستم خروجی فاضلاب شامل لوله خروج پساب از سپتیک تانک
7- دریچه های بازرسی و دسترسی و تخلیه لجن .

پساب خروجی فاضلاب

نوع رفتار با پساب خروجی فاضلاب سپتیک تانک بسته به نوع زمین دارد.
اگر زمین قابلیت نفوذپذیری زیادی داشته باشد کانالی به عمق حدودی نیم متر حفر می کنند و پساب در آن تخلیه می شود و به داخل زمین جذب می شود.
اگر قابلیت نفوذ زمین کم باشد چاهی در کنار سپتیک تانک حفر نموده و پساب را در آن تخلیه می کنند. ( چاه جذبی )
همچنین بعضا مشاهده می شود که پساب خروجی از این سیستم توسط سیستم زهکشی زیرزمینی در خاک منطقه اطراف به صورت پراکنده توزیع می شود.